Αποκλειστική Συνέντευξη στο περιοδικό «Πλαστικά Χρονικά» του Dr Κρίστιαν Σμιντ, επικεφαλής του Κέντρου Περιβαλλοντικής Έρευνας «Χέλμχολτζ» ( UFZ- Helmholtz), που κατέληξε στο συμπέρασμα ότι έως και το 95% των πλαστικών που καταλήγουν στους ωκεανούς παγκοσμίως προέρχεται από μόλις 10 ποτάμια, οκτώ εκ των οποίων βρίσκονται στην Ασία.

 

Η μελέτη στην οποία ηγήθηκε ο Dr Κρίστιαν Σμιντ έτυχε μεγάλης προβολής παγκοσμίως. Τα ευρήματα της, τα οποία μπορείτε να διαβάσετε σε άλλες σελίδες του περιοδικού «Πλαστικά Χρονικά», ανέτρεψαν πολλά στερεότυπα. Το συμπέρασμα του Κέντρου Περιβαλλοντικής Έρευνας «Χέλμχολτζ» ( UFZ- Helmholtz), ότι το 95% των πλαστικών που καταλήγουν στους ωκεανούς παγκοσμίως προέρχεται από μόλις 10 ποτάμια δίνει μια άλλη διάσταση στο κεφαλαιώδες ζήτημα της θαλάσσιας ρύπανσης.

Στην αποκλειστική συνέντευξη που παραχωρεί ο Dr Σμιντ στα «Πλαστικά Χρονικά» υποστηρίζει μεταξύ άλλων ότι «χρειάζεται μια παγκόσμια προσπάθεια για την καταπολέμηση του προβλήματος». Επίσης αναφέρει ότι «θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην κατασκευή κατάλληλων υποδομών διαχείρισης αποβλήτων», ειδικά στις ασιατικές χώρες ενώ αναφέρει ότι η ρύπανση στις ανεπτυγμένες χώρες είναι «θέμα συμπεριφοράς των πολιτών». Παράλληλα, ο Dr Σμιντ εκτιμά ότι με τη δημοσιότητα που έχει λάβει το θέμα της θαλάσσιας ρύπανσης θα οδηγηθούμε γρηγορότερα «προς μια πιο αποτελεσματική κυκλική οικονομία».

 

«Πλαστικά Χρονικά»:  Στη μελέτη σας, υπογραμμίσατε ότι μόλις 10 ποτάμια ευθύνονται για την μεταφορά περίπου του 95% των απορριμμάτων και τη συνεπακόλουθη μόλυνση των θαλάσσιων χώρων. Οκτώ από αυτά βρίσκονται στην Ασία και περιβάλλουν χώρες όπως η Κίνα, η Ινδία, η Ινδονησία, οι Φιλιππίνες και το Βιετνάμ. Ποιο είναι το κοινό γνώρισμα αυτών των χωρών, οι οποίες συνεισφέρουν τόσο πολύ στην μόλυνση και πώς μπορούμε να κατανοήσουμε την τάση αυτή μεταξύ των αναπτυσσόμενων χωρών, που διαρρέουν τα απορρίμματα τους στα ποτάμια και κατόπιν αυτά μεταφέρονται στους ωκεανούς;

 

«Dr Κρίστιαν Σμιντ»: Οι χώρες αυτές ή για να είμαι πιο σαφής οι λεκάνες των ποταμών έχουν ως κοινό γνώρισμα ότι  κοντά στις όχθες τους ζουν εκατομμύρια άνθρωποι. Για παράδειγμα, περίπου 500 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν στη λεκάνη απορροής του ποταμού Γιανγκτσέ, περίπου όσοι διαβιούν σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Δεύτερον, οι χώρες αυτές βρίσκονται σε τροχιά ταχείας οικονομικής ανάπτυξης και οι πολίτες τους αυξάνουν σημαντικά το κατά κεφαλή τους εισόδημα. Το γεγονός αυτό οδηγεί στην αύξηση της κατανάλωσης και στη συνέχεια στην αυξανόμενη παραγωγή αποβλήτων. Συχνά, σε αυτές τις χώρες, η διαχείριση των απορριμμάτων δεν έχει ακόμη αναπτυχθεί επαρκώς, έτσι ώστε πολλά από τα απορρίμματα καταλήγουν στο περιβάλλον και δυνητικά είναι διαθέσιμα για να εισέλθουν στα ποτάμια

 

«Π.Χ.»:  Πιστεύετε ότι απαιτείται μια παγκόσμια λύση για την αντιμετώπιση του μεγάλου προβλήματος της θαλάσσιας ρύπανσης; Και κατά την άποψή σας, τι πρέπει να κάνει η βιομηχανία των πλαστικών για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος;

 

«Dr Κ.Σ.»: Χρειαζόμαστε σίγουρα μια παγκόσμια προσπάθεια για την καταπολέμηση του προβλήματος, η οποία όμως να προσαρμόζεται στις κατά τόπους ιδιαιτερότητες της περιοχής ή της χώρας. Για παράδειγμα, στις βιομηχανικές χώρες υπάρχει ένα αναπτυγμένο σύστημα διαχείρισης αποβλήτων. Τα πλαστικά εισέρχονται συχνά στο περιβάλλον εξαιτίας της κακής συμπεριφοράς ορισμένων πολιτών, που δεν απορρίπτουν υπεύθυνα τα απορρίμματα τους. Αντίθετα στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες υπάρχει ανεπαρκές σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων και οι πολίτες εκεί δεν έχουν άλλη επιλογή από την απόρριψη των αποβλήτων στο περιβάλλον. Έτσι, σε αυτές τις χώρες θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην κατασκευή κατάλληλων υποδομών διαχείρισης αποβλήτων. Νομίζω ότι η βιομηχανία πλαστικών είναι ένας βασικός παράγοντας επειδή βρίσκεται στην αρχή του κύκλου ζωής του προϊόντος. Το παράγει. Η  κοινωνική συνειδητοποίηση για τα πλαστικά απορρίμματα  στους ωκεανούς εκτιμώ ότι μπορεί να προκαλέσει μια στροφή προς μια πιο αποτελεσματική κυκλική οικονομία. Η βιομηχανία πλαστικών μπορεί να σχεδιάσει και να αναπτύξει προϊόντα και υλικά, τα οποία μπορούν να ανακυκλωθούν πιο εύκολα και να προσφέρουν βιώσιμες λύσεις»

 

«Π.Χ.»:  Στην έρευνα του Κέντρου Περιβαλλοντικής Έρευνας «Χέλμχολτζ» ( UFZ- Helmholtz) μπορούμε να βρούμε μερικά εκπληκτικά ευρήματα που ανατρέπουν όσα πιστεύαμε μέχρι στιγμής για τα απορρίμματα που καταλήγουν στους θαλάσσιους χώρους. Για παράδειγμα, υπήρχε η εντύπωση ότι οι χώρες που περιβάλλουν την Μεσόγειο είναι υπεύθυνες για τα απόβλητα στη θάλασσα αυτή. Αλλά πλέον μπορεί κάποιος να ισχυριστεί ότι μεγάλη συνεισφορά στην μόλυνση έχουν τα απορρίμματα που μεταφέρονται μέσω του Νείλου, ενός εκ των 10 ποταμών παγκοσμίως που ευθύνονται για τη θαλάσσια ρύπανση.

 

«Dr Κ.Σ.»: Ο Νείλος συνεισφέρει πιθανότατα στη μόλυνση της Μεσογείου αλλά σε αυτή συμβάλλουν και άλλα ποτάμια. Σε γενικότερο επίπεδο κάθε χώρα και κάθε ποτάμι συνεισφέρει στην μόλυνση των θαλάσσιων χώρων. Νομίζω ότι η κάθε χώρα θα πρέπει να αναγνωρίσει την ευθύνη της και να συμβάλλει στον απώτερο στόχο, που δεν θα πρέπει να είναι παρά μηδενικά απόβλητα στη θάλασσα.

Π.Χ.»: Υπάρχουν κάποια στοιχεία στο Κέντρο σχετικά με το πόσο καιρό χρειάζονται τα πλαστικά απορρίμματα για να φτάσουν στη θάλασσα μόλις απορριφτούν στον ποταμό; Χρειάζονται εβδομάδες, μήνες ή χρόνια;

 

«Dr Κ.Σ.»: Εργαζόμαστε πάνω σε αυτά τα ερωτήματα, αλλά δεν έχουμε ακόμα βέβαιες απαντήσεις. Το ερώτημα είναι κρίσιμο γιατί έτσι θα μπορούσαμε να διαχειριστούμε τις διαρροές. Αν διαρκούσε λίγους μήνες η μεταφορά του απορρίμματος από την ενδοχώρα μέχρι τις ακτές των ωκεανών, τότε η μείωση των εισροών θα ήταν σύντομα ανιχνεύσιμη και θα μπορούσαμε να έχουμε σημαντική πρόοδο στην καταπολέμηση της ρύπανσης. Εάν όμως διαρκούσε δεκαετίες τότε δεν πρόκειται να δούμε άμεση αλλαγή στα φορτία που καταλήγουν στους ωκεανούς.