Με πολύτιμη παρακαταθήκη την εμπειρία του στον τομέα της ανακύκλωσης, από την καρποφόρα θητεία του στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, ανέλαβε στις 4 Νοεμβρίου του 2019 τη θέση του Διευθύνοντα Συμβούλου του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης ο Ιωάννης Σιδέρης. Παρά τις ελάχιστες ημέρες στην «ευαίσθητη» αυτή θέση, ο κύριος Σιδέρης δέχτηκε να απαντήσεις στις ερωτήσεις του περιοδικού «Πλαστικά Χρονικά» σε μια από τις πρώτες συνεντεύξεις, που παρεχώρησε από το νέο του ρόλο.  Αποκαλύπτει ότι στόχος του Ε.Ο.ΑΝ. είναι: «να διαχειριστούμε ως χώρα πιο αποδοτικά τα ανακυκλώσιμα υλικά» ενώ επιθυμεί άμεσα «να ανοίξει διάλογος με τους παραγωγούς πλαστικών στο επίπεδο σχεδιασμού των προϊόντων». Παράλληλα ενημερώνει ότι σύντομα θα λάβουν χώρα «δράσεις ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης για ορθολογική διαχείριση προϊόντων μίας χρήσης αλλά και εκπαίδευση των πολιτών και των μαθητών στα ουσιαστικά θέματα της πρόληψης και της ανακύκλωσης». Όραμα του κυρίου Σιδέρη αποτελεί η «σωστή διοικητική λειτουργία του Οργανισμού τον οποίο οραματίζομαι να μετατρέψουμε και να αναβαθμίσουμε σε e-ΟΑΝ, δηλαδή σε έναν σύγχρονο ψηφιακό Οργανισμό».

«Πλαστικά Χρονικά»: Η ανακύκλωση δεν είναι «terra incognita» για εσάς. Είχατε σχεδιάσει και υλοποιήσει πρωτοβουλίες όπως το «Κινητό Πράσινο Σημείο» στον Δήμο Αγίας Παρασκευής με στόχο να αυξήσετε τους δείκτες της ανακύκλωσης στην περιοχή. Σε τι εκτιμάτε ότι θα σας βοηθήσει η πρότερη εμπειρία σας στον τομέα αυτόν, τώρα που πραγματοποιείτε τη μετάβαση σε έναν Οργανισμό, όπως ο Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης, που θα πρέπει να σχεδιάσει μεγαλύτερης κλίμακας στρατηγική για την επίτευξη αποδοτικότερης ανακύκλωσης σε όλη την Ελλάδα;

«Ιωάννης Σιδέρης»: Καταρχάς να σας ευχαριστήσω για την πρόσκληση και τη φιλοξενία των απόψεών μου. Κατά τη διάρκεια της θητείας μου από τη θέση ευθύνης του Αντιδημάρχου Περιβάλλοντος στον Δήμο Αγίας Παρασκευής, προσωπική επιδίωξη αποτέλεσε η εμπέδωση μίας νέας αντίληψης στην κατεύθυνση της ολοκληρωμένης και βιώσιμης διαχείρισης των στερεών αποβλήτων. Στο πλαίσιο αυτό, πετύχαμε τομές που είμαι σίγουρος ότι άφησαν το αποτύπωμά τους. Η εμπειρία που αποκόμισα θεωρώ ότι είναι πολύ χρήσιμη και σημαντική γιατί έχω βιώσει από πρώτο χέρι τις δυσκολίες και δυνατότητες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η οποία και αποτελεί τον κύριο μοχλό των δράσεων της πρόληψης, της επαναχρησιμοποίησης και της ανακύκλωσης. Η εμπειρία αυτή που προέρχεται από την καθημερινή λειτουργίας μίας Υπηρεσίας μπορεί να μετουσιωθεί σε ένα ευρύτερο όραμα για την αποδοτικότερη και πιο αποτελεσματική ανακύκλωση στη χώρα μας.

«Πλαστικά Χρονικά»: Όπως αναφέρατε στη δήλωση σας με την ανάληψη καθηκόντων του Διευθύνοντος Συμβούλου του Ε.Ο.ΑΝ.: "μάθαμε να θάβουμε τα απορρίμματα μας, όπως και τα προβλήματα μας". Σε αυτή τη νέα αρχή για τον Ε.Ο.ΑΝ., ποιες είναι οι προτεραιότητες που ιεραρχήσατε στην κορυφή της λίστας σας, σε συνεργασία με τον Πρόεδρο του Οργανισμού, Νίκο Χιωτάκη;

«Ιωάννης Σιδέρης»: Όπως και εγώ, έτσι και ο Πρόεδρος Νίκος Χιωτάκης, προερχόμαστε από την Τοπική Αυτοδιοίκηση, έχουμε κοινές εμπειρίες και αυτό μας βοηθάει πολύ στη χάραξη της πολιτικής και κοινού οράματος. Βασική μας προτεραιότητα αποτελεί η σωστή διοικητική λειτουργία του Οργανισμού τον οποίο οραματίζομαι να μετατρέψουμε και να αναβαθμίσουμε σε e-ΟΑΝ, δηλαδή σε έναν σύγχρονο ψηφιακό Οργανισμό. Παράλληλα, ο βασικός μας στόχος είναι η άμεση έγκριση των επιχειρησιακών σχεδίων των φορέων εναλλακτικής διαχείρισης. Να τονίσω στο σημείο αυτό ότι εκκρεμεί η έγκριση 18 εκ των 22 επιχειρησιακών σχεδίων των Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης. Οφείλουμε να επισπεύσουμε, γιατί οι προκλήσεις είναι μπροστά μας. Οι δράσεις ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης από το περιβαλλοντικό τέλος της πλαστικής σακούλας, η ορθολογική διαχείριση και προϊόντων μίας χρήσης αλλά και η εκπαίδευση των πολιτών και των μαθητών στα ουσιαστικά θέματα της πρόληψης και της ανακύκλωσης, θα αποτελέσουν βασικούς πυλώνες της καθημερινής δραστηριότητας του Οργανισμού.

«Πλαστικά Χρονικά»: Στην Ελλάδα περίπου το 80% των αστικών απορριμμάτων καταλήγει σε ΧΥΤΑ, όταν το ευρωπαϊκό ποσοστό είναι μόλις 23%. Τι ενέργειες μπορεί να σχεδιάσει ο Ε.Ο.ΑΝ. για να αντιστρέψει αυτή την τάση και να αυξηθεί η ανακύκλωση στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας, που αποτελεί μια εμβληματική πρωτοβουλία για την Ε.Ε.;

«Ιωάννης Σιδέρης»: Δυστυχώς στη χώρα μας, όπως αναφέρετε κι εσείς, εξακολουθούμε να θάβουμε το 80% των απορριμμάτων που παράγουμε κι αυτό είναι λυπηρό. Οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι ένας κάδος σύμμεικτων απορριμμάτων περιέχει κατά 40% οργανικό υλικό, 40% ανακυκλώσιμα υλικά και λιγότερο από 20% στην πραγματικότητα υπολείμματα μη ανακυκλώσιμα. Γίνεται αντιληπτό ότι το περιθώριο βελτίωσης είναι πολύ μεγάλο.  Συνεπώς, στόχος μας στον Οργανισμό είναι να διαχειριστούμε ως χώρα πιο αποδοτικά το 40% των ανακυκλώσιμων υλικών.  Για να επιτευχθεί όσο το δυνατό μεγαλύτερο ποσοστό ανακύκλωσης πρέπει καταρχάς να δοθεί ουσιαστική ώθηση στα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης σε συνεργασία πάντα με τους Δήμους. Επίσης, οφείλουμε να βελτιώσουμε τη συνεργασία μας με τους φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τόσο στο επίπεδο καινοτόμων δράσεων, όσο και στο επίπεδο της ενημέρωσης, εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης των Δημοτών. Ο Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης καλείται να αποτελέσει ουσιαστικό κόμβο μεταξύ Δήμων, Περιφερειών και Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης. Έναν κόμβο συντονισμού και αλληλεπίδρασης των τριών αυτών μερών. Βασικός στόχος να κερδηθεί η χαμένη εμπιστοσύνη μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων φορέων. Αυτή είναι κατά τη γνώμη μου η βάση για μία αποδοτικότερη συνεργασία.

«Πλαστικά Χρονικά»: Τα πλαστικά απορρίμματα, όπως έχει επισημάνει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, είναι ο πυλώνας για την επίτευξη μιας αποτελεσματικής κυκλικής οικονομίας. Η διαλογή στην πηγή είναι βασικό στοιχείο για την επίτευξη της. Στον σχεδιασμό σας υπάρχει σκέψη για καθιέρωση χωριστών ρευμάτων συλλογής απορριμμάτων ή θα παραμείνει για αρχή μόνο ο μπλε κάδος, όπως συμβαίνει σήμερα;

«Ιωάννης Σιδέρης»: Καταρχάς πρέπει να αναπτυχθεί κατ’ ελάχιστο ένα καθολικό και ομοιόμορφο δίκτυο κάδων σε όλους τους Δήμους, σε όλη τη χώρα. Το δίκτυο αυτό θα αποτελείται από συνδυασμό κάδων για σύμμεικτα, υλικά συσκευασίας και οργανικά απόβλητα. Πέραν αυτού, θα πρέπει να δοθεί βαρύτητα και να ενισχυθούν τα χωριστά ρεύματα γυαλιού και χαρτιού. Όπου είναι εφικτό, θα πρέπει οι Δήμοι να δημιουργήσουν γωνιές ανακύκλωσης χωριστών ρευμάτων, ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι βάσει της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 904/2019 θα πρέπει η χωριστή συλλογή για την ανακύκλωση των πλαστικών φιαλών ποτών να ανέρχεται σε ποσοστό 77% έως το 2025 και 90% έως το 2029. Παρότι οι στόχοι θεωρούνται πολύ φιλόδοξοι, αναδεικνύεται η μεγάλη ανάγκη για τη χωριστική διαχείριση των υλικών αυτών. Στόχοι που πιθανόν μπορούν να προσεγγιστούν μέσω εγγυοδοτικών προγραμμάτων. Εξίσου σημαντικός παράγοντας για την επιτυχία της ανακύκλωσης είναι και ο σχεδιασμός ενός προϊόντος. Για παράδειγμα, καθιερώνεται υποχρεωτικό ποσοστό ανακυκλωμένου υλικού στις πλαστικές φιάλες PEΤ σε ποσοστό 25% από το 2025 και 30% για όλες τις πλαστικές φιάλες από το 2030. Άρα, άμεσα, πρέπει να ανοίξει ο διάλογος με τους παραγωγούς στο επίπεδο σχεδιασμού των προϊόντων, όπως επίσης να εντατικοποιηθεί η ενημέρωση του καταναλωτικού κοινού στην κατεύθυνση αυτή.

«Πλαστικά Χρονικά»: Η κυβέρνηση ανακοίνωσε την καθιέρωση του καφέ κάδου για τα οργανικά απορρίμματα; Θα εμπλακεί ο Ε.Ο.ΑΝ. σε αυτή τη διαδικασία; Υπάρχει κάποια σκέψη για το πως θα ενημερωθούν/εκπαιδευτούν οι πολίτες και αν θα χρησιμοποιηθούν κομποστοποιήσιμες σακούλες, όπως συνέβη με τον Δήμο Αθηναίων παλιότερα;

«Ιωάννης Σιδέρης»: Πράγματι αποτελεί προτεραιότητα η χωριστή συλλογή οργανικού, τόσο της Κυβέρνησης όσο και του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κωστή Χατζηδάκη. Προφανώς είναι στη σωστή κατεύθυνση γιατί με τη  χωριστή συλλογή του οργανικού και την ταυτόχρονη ενίσχυση της ανακύκλωσης θα πετύχουμε τη μέγιστη δυνατή εκτροπή από τους χώρους υγειονομικής ταφής. Στο πλαίσιο αυτό, οφείλουμε όλοι οι φορείς που εμπλεκόμαστε με τον έναν ή τον άλλον τρόπο στη διαχείριση των στερεών αποβλήτων, να λειτουργήσουμε συντονισμένα και μεθοδευμένα για την εκπλήρωση του σκοπού αυτού. Ο Ε.Ο.ΑΝ. θα συμβάλλει με την εμπειρία του στην ενημέρωση και στην εκπαίδευση των πολιτών. Επίσης, μέσω της όλης της διαδικασίας της μείωσης της πλαστικής σακούλας, οι πολίτες ήδη έχουν στραφεί σε εναλλακτικές λύσεις, όπως και στη χρήση της κομποστοποιήσιμης σακούλας και αυτό πρέπει να το ενισχύσουμε.

Η διαχείριση των Αστικών Στερεών Αποβλήτων αποτελεί έναν τομέα στον οποίο η Ελλάδα υστερεί σημαντικά. Ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε σήμερα, είναι το πως θα αναπτύξουμε μία ολοκληρωμένη στρατηγική, έτσι ώστε να οδηγούνται για ταφή μόνο τα μη εκμεταλλεύσιμα υπολείμματα. Τόσα χρόνια μάθαμε να θάβουμε τα απορρίμματά μας όπως και τα προβλήματά μας. Ήρθε επιτέλους η ώρα να τα διαχειριστούμε!