Κυοφορούμενος εδώ και αρκετούς μήνες, ο φόρος για τα πλαστικά, που περιέχονται σε αντικείμενα μιας χρήσης (MACSI), αποφασίστηκε και θα τεθεί σε ισχύ στην γειτονική Ιταλία από την 1^η Ιουλίου του 2020.

Σε μια συγκυρία, όπου συζητούνται οι τελικές λεπτομέρειες για την επιβολή πανευρωπαϊκού φόρου για όλα τα πλαστικά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις Βρυξέλλες.

Την ίδια στιγμή, ο Επίτροπος, αρμόδιος για το Περιβάλλον, τους Ωκεανούς και την Αλιεία, Βιργίνιους Σινκεβίτσιους υποστηρίζει ξεκάθαρα σε συνέντευξη του στη γερμανική εφημερίδα «Die Welt» ότι υπάρχουν σκέψεις για καθολική απαγόρευση των πλαστικών συσκευασιών.

Μια «δήλωση – πυροτέχνημα», που γίνεται με κίνητρο την προστασία του περιβάλλοντος αλλά προκαλεί ανησυχία στη βιομηχανία των πλαστικών και στρεβλώνει τον κατακερματισμένο ανταγωνισμό, μιας και δύναται να οδηγήσει σε επιλογή εναλλακτικών υλικών, που θα επιβαρύνουν περαιτέρω το περιβάλλον.

Στην Ιταλία πάντως, στο πλαίσιο της συζήτησης του προϋπολογισμού του 2020, ο φόρος εγκρίθηκε και θα φτάσει τα 0,45 ευρώ / κιλό πλαστικού: «για τα πλαστικά που περιέχονται σε αντικείμενα μιας χρήσης, τα οποία προορίζονται για να προστατεύσουν, διαχειριστούν ή παραδώσουν αγαθά ή τρόφιμα (MACSI)».

Ο φόρος θα ισχύσει τόσο για τα «MACSI», που παράγονται στην Ιταλία αλλά και τα εισαγόμενα. Θα υπάρξουν εξαιρέσεις και αυτές αφορούν:

• Τα «MACSI», που προέρχονται από ανακύκλωση.
• Τα «MACSI»,  που έχουν παραχθεί από κομποστοποιήσιμα πλαστικά σύμφωνα με το πρότυπο EN 13432: 2002.
• Τα «MACSI», που προορίζονται για ιατρική χρήση 
• Τις πλαστικές συσκευές που έχουν ως σκοπό τη διαχείριση και την προστασία των φαρμάκων και
• Τα «MACSI», που πωλούνται απευθείας από τον μεταποιητή για κατανάλωση σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή εξάγονται.

Ο φόρος θα αρχίσει να ισχύει από την 1η Ιουλίου 2020 ενώ δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα της ιταλικής κυβέρνησης στις 30 Δεκεμβρίου 2019. Έως τον Μάιο του 2020 θα έχουν καθοριστεί οι διαδικασίες και οι λεπτομέρειες εφαρμογής και απόδοσης του φόρου για τα προαναφερόμενα πλαστικά («MACSI»).

Αντιδρά η «PlasticsEurope»

Σε κίνδυνο δύναται να θέσει το σύστημα ανακύκλωσης της «Conai» ο φόρος για τα πλαστικά («MACSI»), υποστηρίζει η PlasticsEurope. Ήδη, οι εταιρείες αποδίδουν περιβαλλοντική συνεισφορά ύψους 450 εκατομμυρίων το χρόνο για να διασφαλιστεί η χωριστή συλλογή των πλαστικών.

Παράλληλα, οι περίπου 10,000 ιταλικές εταιρείες, που προσφέρουν απασχόληση σε 150,000 εργαζόμενους με συνολικό κύκλο εργασιών τα 40 δισεκατομμύρια ευρώ τιμωρούνται με αυτόν τον φόρο, υποστηρίζει η «PlasticsEurope».

Η βιομηχανία των πλαστικών της Ιταλίας επιθυμεί να αναγνωριστεί ο κομβικός ρόλος του υλικού στην προστασία των τροφίμων και τα μέλη της είναι πρόθυμα να συμβάλλουν με προγράμματα εκπαίδευσης του καταναλωτή, ώστε να βελτιωθεί η κατάσταση στη διαχείριση των απορριμμάτων.

Σε αντίφαση το Green Deal και η Οδηγία για τα πλαστικά μιας χρήσης υποστηρίζει η EuPC

Την αντίφαση, που υπάρχει στη νέα εμβληματική «Πράσινη Συμφωνία»(Green Deal) και την Οδηγία για τα πλαστικά μιας χρήσης 2019/904 επισημαίνει με ανακοίνωση της η «EuPC».

«Η απαγόρευση και η μείωσή τους από τις ευρωπαϊκές αρχές και κατά συνέπεια από τα κράτη μέλη, τους ιδιοκτήτες εταιρειών και τους λιανοπωλητές έχουν ήδη αρνητικό αντίκτυπο στο περιβάλλον γιατί η μετάβαση σε εναλλακτικά υλικά γίνεται γρήγορα και επιφανειακά» υποστηρίζει η «EuPC».

«Οι αποφάσεις για αντικατάσταση των πλαστικών από εναλλακτικά υλικά πραγματοποιούνται χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις του επιλεγμένου υλικού υποκατάστασης ή εάν υπάρχουν επαρκείς υποδομές συλλογής και επεξεργασίας.

Η αποσύνδεση μεταξύ πραγματικότητας και πολιτικής αυξάνεται καθημερινά.

Επιπλέον, τα πλαστικά μιας χρήσης είναι πολύ δύσκολο να καθοριστούν και ενδέχεται να διαφέρουν από χώρα σε χώρα λόγω πολιτισμικών διαφορών και συνηθειών κατανάλωσης.

Με την προτίμηση εναλλακτικών υλικών, αναδύονται στην επιφάνεια περιβαλλοντικά σκάνδαλα σε χώρες της Ευρώπης, μιας και τα προτιμώμενα υλικά είναι λιγότερο φιλικά προς το περιβάλλον και για την παραγωγή τους χρησιμοποιείται περισσότερο νερό, ενώ εκλύουν περισσότερες εκπομπές του CO₂ και απαιτούν μεγαλύτερες ποσότητες ενέργειας.

Ο συνολικός περιβαλλοντικός αντίκτυπος της λαϊκίστικης οδηγίας δεν είναι τόσο θετικός όσο αναμενόταν το 2019.

Ωστόσο τον Ιανουάριο του 2020, η «Πράσινη Συμφωνία» της Ε.Ε. ζητά να ακολουθήσουμε την ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση σε ότι αφορά την κατανάλωση υλικών στην Ευρώπη. Πώς μπορούν να συνυπάρξουν και οι δύο στόχοι;» αναρωτιέται η «EuPC» στην ανακοίνωση της.

Ο Διευθύνων Σύμβουλος της «EuPC», Αλεξάντερ Ντανζίς υποστηρίζει:  «Ελπίζουμε ότι σύντομα θα έχουμε την ευκαιρία να εξηγήσουμε στον Επίτροπο Σινκεβίτσιους τι συμβαίνει στην πραγματικότητα, στην πραγματική οικονομία και τους κινδύνους της απομάκρυνσης από τα πλαστικά, χωρίς να έχει γίνει πρώτα μια συνολική εκτίμηση για τις επιπτώσεις στην υγεία και τις θέσεις εργασίας.  

Δηλώσεις όπως "θέλουμε να απαγορεύσουμε όλες τις πλαστικές συσκευασίες" θα οδηγήσουν σε μεγαλύτερες επιπτώσεις στον πλανήτη μας με αυξημένες εκπομπές CO₂ και θα θέσουν σε κίνδυνο την υγεία και ασφάλεια των τροφίμων για τους καταναλωτές της Ε.Ε..

Αναμένουμε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διασφαλίσει την πλήρη εφαρμογή από τα κράτη μέλη, χωρίς παρεκκλίσεις, της απαγόρευσης της απόρριψης των πλαστικών σε χώρους υγειονομικής ταφής.

Μια τέτοια ενέργεια θα σήμαινε πρωτοπορία στη διαχείριση αποβλήτων. Ωστόσο, και εδώ βλέπουμε πολύ μικρή δραστηριότητα και συντηρητικές ενέργειες σε μια κατακερματισμένη Ευρώπη στον τομέα της διαχείρισης αποβλήτων.

Θα παράσχει το Ταμείο της «Πράσινης Συμφωνίας» χρηματοδότηση για την απώλεια της απασχόλησης στην Ευρώπη και το κλείσιμο των μεταποιητικών εγκαταστάσεων;

Για άλλη μια φορά, όλα τα μέτρα που ελήφθησαν μέχρι σήμερα επιβάλλουν κυρώσεις μόνο για τα πλαστικά προϊόντα και όχι για τη συμπεριφορά του καταναλωτή και αυτό έρχεται σε αντίθεση με την περαιτέρω ανάπτυξη ενός μοντέλου κυκλικής οικονομίας» καταλήγει στην ανακοίνωση της η «EuPC».