Επιστολή διαμαρτυρίας «ΣΒΠΕ» στον «ΕΟΑΝ» για παραπλανητική καμπάνια κατά των πλαστικών
Ο «Σύνδεσμος Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος» εξέφρασε την έντονη δυσαρέσκεια του για την «Καμπάνια ευαισθητοποίησης του ΕΟΑΝ για τη μείωση των πλαστικών μιας χρήσης», όπως ονομάστηκε.
Η συγκεκριμένη καμπάνια, που ήταν ενεργή τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο, απεικόνιζε σε ένα τηλεοπτικό σποτ ένα έμβρυο μέσα σε μια πλαστική σακούλα κατά την διάρκεια ενός υπερηχογραφήματος. Με αυτήν την σοκαριστική εικόνα, ο «ΕΟΑΝ» επίλεξε να εκπαιδεύσει το ευρύ κοινό για τα πλαστικά. Στην ιστοσελίδα του, δε, φιλοξενεί μια έρευνα με ελάχιστα δείγματα και αναφέρεται στον εντοπισμό μικροπλαστικών στον πλακούντα ορισμένων γυναικών.
Η παραπλανητική αυτή καμπάνια έτυχε αυστηρής απάντησης από τον «ΣΒΠΕ», η οποία κοινοποιήθηκε στον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωνσταντίνο Σκρέκα, στον Γενικό Γραμματέα Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων, Μανώλη Γραφάκο και στον Γενικό Γραμματέα Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων. Πέτρο Βαρελίδη, στο πλαίσιο της διαρκούς προσπάθειας για προάσπιση των συμφερόντων των μελών του.
Το πλήρες κείμενο της επιστολής ακολουθεί:
«Με μεγάλη έκπληξη και αγανάκτηση παρακολουθήσαμε σε μέσα ενημέρωσης το τηλεοπτικό σποτ που προβάλλεται στο πλαίσιο της κατ’ ευφημισμόν «νέας καμπάνιας ευαισθητοποίησης για τη μείωση των πλαστικών μιας χρήσης», του ΕΟΑΝ.
Οφείλουμε να δηλώσουμε ότι η συνειδητή επιλογή από πλευράς του ΕΟΑΝ να χρησιμοποιήσει την εικόνα ενός εμβρύου μέσα σε πλαστική σακούλα προκειμένου να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες για την πρόκληση των μικροπλαστικών, είναι τουλάχιστον απαράδεκτη.
Αφενός είναι μια κίνηση που αποσκοπεί στον φόβο και αφετέρου έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις πλέον πρόσφατες μελέτες, που καταδεικνύουν ως σημαντικότερες πηγές διαρροής μικροπλαστικών στο περιβάλλον τα υφάσματα, τα ελαστικά και τα χρώματα. Θα ήταν πολύ εύκολο για τον ΕΟΑΝ να ενημερωθεί για τις συγκεκριμένες αυτές μελέτες, εάν φυσικά δεν επεδίωκε να προωθήσει μία ατζέντα εντυπώσεων – η οποία εξ αυτού και μόνο του λόγου αποδεικνύεται «δήθεν φιλοπεριβαλλοντική».
Η εικόνα που επέλεξε ο Οργανισμός, κατασκευασμένη με τρόπο ώστε να προκαλεί σοκ, κάνει επίκληση στο συναίσθημα του θεατή, επενδύει στον φόβο με στόχο την αποκόμιση πρόσκαιρων οφελών εντυπωσιασμού αντί της ορθής ενημέρωσης των πολιτών. Η φανερή υπερβολή· η ισοπεδωτική εικόνα που επιλέξατε· το κεντρικό μήνυμα που προσπαθεί να ενδυθεί την ισχύ της στατιστικής· η σκόπιμη σύγχυση μεταξύ πλαστικών και μικροπλαστικών· η υποκρυπτόμενη συνολική επίθεση στα πλαστικά· δεν αποτελούν την πλέον πρόσφορη μέθοδο ευαισθητοποίησης των πολιτών για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της πρόκλησης των μικροπλαστικών.
Έρχεται, δε, σε αντίθεση με όσα υποστήριξε ο εκπρόσωπος του ΕΟΑΝ στο πρόσφατο Συνέδριο του ΣΒΠΕ, όπου ανέφερε χαρακτηριστικά: «Τα πλαστικά είναι ένα υλικό που έχει κάνει τη ζωή μας πιο εύκολη. Την έκανε σε πολλές περιπτώσεις πιο ασφαλή και σε ακόμη μερικές περιπτώσεις πιο όμορφη. Όμως πρέπει να σταματήσουμε την εξόρυξη των πρώτων υλών για παραγωγή πλαστικών. Αυτός είναι ο στόχος μας για να προστατεύσουμε τον πλανήτη. Για να πετύχουμε τους στόχους μας χρειαζόμαστε τη συνεργασία όλων».
Απορούμε: τέτοιες καμπάνιες, πώς μπορούν να προωθήσουν τη συνεργασία μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων;
Είναι προφανές ότι ο ΕΟΑΝ όχι μόνο αδιαφορεί για αυτή τη συνεργασία, αλλά και ότι άμεσος στόχος σε αυτό το πεδίο βολής που δημιουργεί με πόρους προερχόμενους –υποθέτουμε– από το περιβαλλοντικό τέλος, είναι η βιομηχανία πλαστικών.
Αυτή η «εκστρατεία ευαισθητοποίησης», όπως αποκαλείται, είναι μέρος του προβλήματος (και δι’ αυτής καθίσταται, δυστυχώς, και ο ΕΟΑΝ μέρος του προβλήματος) που αφορά τη ρύπανση του περιβάλλοντος, διότι δεν προσφέρει την κατάλληλη ενημέρωση που θα μπορούσε να ευαισθητοποιήσει τον πολίτη, προκειμένου ο τελευταίος να κάνει κτήμα του τα στοιχεία μιας σύνθετης πρόκλησης και έτσι να γίνει μέρος της λύσης.
O EOAN θα έπρεπε, εφόσον φυσικά επιθυμεί να αποτελέσει μέρος της λύσης, να σχεδιάσει στοχευμένες καμπάνιες, στις οποίες θα προτείνει τις καλύτερες πρακτικές στον πολίτη έτσι ώστε τα πλαστικά να μην καταλήγουν στο περιβάλλον έπειτα από τη χρήση τους, όπως συμβαίνει σήμερα λόγω της ελλιπέστατης εκπαίδευσης και ενημέρωσης των πολιτών. Του καταστατικού στόχου, δηλαδή, των περιβαλλοντικών τελών και εισφορών, που έχουν επιβληθεί τα τελευταία χρόνια κατά των πλαστικών.
Θα όφειλε, επίσης, να πιέσει προς την κατεύθυνση κατασκευής υποδομών, που θα καταστήσουν πιο εύκολη την ανακύκλωση των πλαστικών προϊόντων μετά τη χρήση τους, τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και πάλι από την Βιομηχανία ως νέος πόρος στο πλαίσιο της Κυκλικής Οικονομίας.
Η κοινή πρόκληση, θέλουμε να πιστεύουμε, είναι η διαχείριση των πλαστικών μετά τη χρήση τους. Ενός υλικού που –όπως έχει αποδειχθεί σε πλείστες όσες μελέτες– είναι σύμμαχος στην αντιμετώπιση υπαρξιακών απειλών για την ανθρωπότητα, όπως η κλιματική αλλαγή.
Με καμπάνιες όπως η τελευταία, όμως, είναι βέβαιο ότι θα υπάρξει αρνητικός αντίκτυπος στην προσπάθεια αυτή, μιας και προτρέπετε τον καταναλωτή να στραφεί σε άλλα προϊόντα από εναλλακτικά υλικά, που προκαλούν μεγαλύτερη επιβάρυνση στο περιβάλλον από ό,τι τα πλαστικά. (https://www.marinelittersolutions.com/wp-content/uploads/2016/07/ACC-report_July-2016_v4.pdf)
Γι’ αυτό, αδυνατούμε προς το παρόν να διακρίνουμε τον τελικό σκοπό αυτής της ενέργειας εκ μέρους του ΕΟΑΝ, ωστόσο σας γνωρίζουμε ότι:
- Δεν προτιθέμεθα να σιωπούμε όταν ο ΕΟΑΝ στοχοποιεί κατ’ αυτόν τον τρόπο έναν σημαντικό κλάδο της ελληνικής οικονομίας και
- Θα συνεχίσουμε να υπερασπιζόμαστε το σύγχρονο βιώσιμο επιχειρείν.
Παρακολουθώντας τον ΕΟΑΝ να επιδίδεται σε «ασκήσεις φρίκης και παραπλάνησης», οφείλουμε να σας ενημερώσουμε ότι:
Η ρύπανση από μικροπλαστικά είναι ένα περίπλοκο, πολύπλευρο ζήτημα. Ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος και τα μέλη του αναγνωρίζουν τη σημαντική αυτή πρόκληση και επιχειρούν να ανταποκριθούν με συγκεκριμένες δράσεις στην αντιμετώπιση της διαρροής τους στο περιβάλλον.
Η ελληνική βιομηχανία πλαστικών συνεργάζεται στενά με την ευρωπαϊκή βιομηχανία και την επιστημονική κοινότητα προκειμένου να κατανοηθεί καλύτερα ο αντίκτυπος των μικροπλαστικών στο περιβάλλον και στην υγεία.
Ο ΣΒΠΕ συμμετέχει μέσω του ευρωπαϊκού εταίρου του, της Plastics Europe, σε ένα πενταετές, πλήρως ανεξάρτητο επιστημονικό ερευνητικό έργο, στο οποίο συμμετέχουν παγκοσμίου φήμης ειδικοί στα μικροπλαστικά. Το έργο ονομάζεται «Brigid». Με αυτήν την πρωτοβουλία, στόχος μας είναι να καλυφθούν τα κενά γνώσης που υπάρχουν σχετικά με τις επιπτώσεις που έχουν τα μικροπλαστικά στο περιβάλλον και στον άνθρωπο. Αναζητούμε τις κατάλληλες απαντήσεις για να οδηγήσουμε τη βιομηχανία πλαστικών προς ένα καλύτερο και πιο βιώσιμο μέλλον.
Παράλληλα, η γνώση που θα αποκομίσουμε θα επιτρέψει στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα για τη μείωση της ρύπανσης από τα μικροπλαστικά, επί τη βάσει της τεκμηριωμένης επιστημονικής έρευνας και σχετικών μελετών, μέρος των οποίων παραθέτουμε στο τέλος αυτής της επιστολής.
Από τη δική μας πλευρά πιστεύουμε ακράδαντα ότι, προς την εκπλήρωση του σκοπού της υιοθέτησης της κυκλικής οικονομίας και της προστασίας του περιβάλλοντος, το μήνυμα που θα ήταν αμεσότερο και αποτελεσματικότερο, θα ήταν αυτό που θα διαμόρφωνε μια διαφορετική κουλτούρα στους πολίτες και τους αρμόδιους φορείς, αντί να θέτει άπαντες στο σκοτάδι ενός πλαστού υπερηχογραφήματος.
Κατόπιν όλων αυτών, σας καλούμε να:
Αποσύρετε το απαράδεκτο αυτό σποτ από την ιστοσελίδα σας και το κανάλι του ΕΟΑΝ στο YouTube, αλλά και να απόσχετε στο μέλλον από οποιαδήποτε παραπλανητική καμπάνια εναντίον των πλαστικών υλικών.
Θεμελιώδης αρχή του Συνδέσμου Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος είναι η προάσπιση και διασφάλιση των συμφερόντων των μελών του και επιφυλάσσεται όπως προβεί σε κάθε αναγκαία ενέργεια για να εκπληρώσει τον στόχο αυτό.
Με εκτίμηση,
Βασίλειος Γούναρης
Πρόεδρος ΣΒΠΕ
Πηγές
1https://www.europarl.europa.eu/news/el/headlines/society/20181116STO19217/mikroplastika-piges-epiptoseis-luseis
2https://www.forbes.com/sites/jamiehailstone/2022/02/09/paint-is-the-largest-source-of-microplastics-in-the-ocean-study-finds/amp/
3Microplastics from textiles: towardsa circular economy for textiles in Europe — European Environment Agency(europa.eu)
4https://www.theguardian.com/environment/2022/jul/25/tyre-dust-the-stealth-pollutant-becoming-a-huge-threat-to-ocean-life
5https://plasticseurope.org/sustainability/plastics-health/microplastics/brigid/